به گزارش ثریا نشستی با موضوع «ماهیت و پیامدهای تکنولوژی مدرن» با سخنرانی حجت الاسلام شمس الله مریجی، رئیس دانشگاه باقر العلوم (ع) در مدرسه عالی مطالعات اسلام و غرب در قم برگزار گردید.
وی در ابتدا با اشاره به پیچیدگی بحث از ماهیت تکنولوژی گفت: بحث از تکنولوژی بحثی پیچیده و دارای ابعاد مختلف است، مخصوصاً پیچیدگی مباحث مربوط به تکنولوژی از ابتدای قرن ۲۰ با سرعت گرفتن تکنولوژی، بیشتر شده است، یعنی از زمانی که حاکمیت تکنولوژی مدرن بر بشر بیشتر شده است. به قول پُستمن، توفیق تکنولوژی در تأمین آسایش و رفاه و عدم اتلاف وقت و سرعت و وفور همه گونه مایحتاج انسان است. تکنولوژی سرشار از بهبود همه جوانب زندگی است به طوری که لازم نیست بشر به دنبال سرچشمه منابع دیگری مثل دین برود و نیاز به تکیه گاه دیگری احساس نمیکند. بعد از آمدن تکنولوژی مدرن بشر نسبت به دین و امور ماوراءالطبیعه احساس استغنا میکرد، دیگر برای کمبود آب نیاز به نماز استسقا را احساس نمیکرد. درد را خودش به راحتی درمان میکرد و نیاز به ملجئی الهی برای کاستن از دردهایش حس نمیکرد.
رئیس دانشگاه باقر العلوم (ع) در ادامه این سوال را مطرح کرد که با این توصیف از تکنولوژی چه کسی در نگرش سریع و بدوی به این دستاوردها از خودش میپرسد که چه اشکال دارد که تکنولوژی را داشته باشیم؟ پُستمن در تکنوپولی میگوید فقط کسانی که دارای قدرت تعقل هستند خود را از هیجان زندگی ناشی از نوآوریهای تکنولوژی مصون میدارند و عنان از کف نمیدهند. ما فروید را فقط با عقده ادیپ میشناسیم در حالی که فروید نیز از دانشمندان بدبین به تکنولوژی است. در یکی از نوشتههایش میگوید: اختراعات ما چیزی نیست جز وسایل تکامل یافته برای هدفی تکامل نیافته! رابرت مک کین در کتاب خود چهار تعریف برای تکنولوژی دارد که در یکی از تعاریف میگوید: تکنولوژی رفتاری است فرهنگی، خودش معنا دارد و معنا ایجاد میکند، یعنی خنثی نیست. فعال است و ابزار صِرف نیست. اینگونه نیست که او در اختیار شما باشد، بلکه شما در اختیار او هستید و به مسیری که میخواهد شما را میبرد، لذا روح دارد و شما را به دنبال خود میکشد.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: البته این بحث که تکنولوژی روح دارد یا خیر محل آرای بسیاری میباشد، اما به نظر ما ارزش باری تکنولوژی قطعی است، ولی چگونگی این ارزش باری مسئلهای پیچیده و غامض است و به ماهیت تکنولوژی مربوط است، اما اگر بخواهیم از دیدگاه جامعهشناختی به تکنولوژی نگاه کنیم به این سوال بر میخوریم که تکنولوژی چه چالشها و دردسرها و پیامدهایی را برای بشر داشته است. چه برای جامعهای که خاستگاه تکنولوژی بوده و چه جامعهای که تکنولوژی به آن منتقل شده است. مخصوصاً در حوزه فرهنگ تکنولوژی چه چالشهایی برای ما داشته است؟
وی در ادامه گفت: برخی دانشمندان معتقدند تکنولوژی بخش مادی فرهنگ است. کسی منکر فرصتهایی که تکنولوژی در اختیار بشر قرار داده نیست، اما ما به هر حال باید فرصتها را در کنار چالشها قرار دهیم تا بتوانیم دست به مقایسه بزنیم و یکی را انتخاب کنیم! بعید نیست بشر روزی هر چه تولید کرده کنار بگذارد، کما اینکه میبینید امروزه بشر بسیاری از تکنولوژیهای کشاورزی که محصول دهها سال علم اندوزی در یک شاخه کشاورزی بوده را کنار گذاشته و به سراغ تولیدات ارگانیک با کمترین بهرهوری از تکنولوژی رفته است و این یعنی خود بشر، خود خواسته تکنولوژی را در برخی عرصهها کنار گذاشته است.
مریجی در نوع مواجهه دانشمندان با تکنولوژی مدرن گفت: دانشمندان در مواجهه با تکنولوژی به دو دسته شیفتگان و خوشبینان به تکنولوژی و بدبینان به تکنولوژی تقسیم میشوند. در کنار این دو دسته ما میتوانیم دسته سومی را هم متصور باشیم که معتقدند باید از مزایای تکنولوژی استفاده و از مضرات آن پرهیز کرد. نگاه عاقلانه این است که چالشها و فرصتها را با هم ببینیم! تکنولوژی چالشهای مختلفی در عرصههای مختلف دارد، اما بنده به صورت خاص چالشهای فرهنگی تکنولوژی را مورد بحث قرار میدهم و پیامدهای منفی آن را در حوزه فرهنگ به بحث میگذارم. فرهنگ از موضوعات اجتماعی و از مفاهیم بنیادین است و اساساً جامعه بدون فرهنگ شکل نمیگیرد و مثل نخ تسبیح برای جامعه است. پس اگر فرهنگ دچار چالش شود، حیات جامعه و انسان به مخاطره میافتد. تکنولوژی چالشها زیاد در حوزه فرهنگ دارد، اما سه چالش جدی وجود دارد.
وی در تبیین چالش اول گفت: اگر تکنولوژی را رفتاری فرهنگی بدانیم یکی از پیامدهای منفی آن این است که تکنولوژی تنوع فرهنگی را از بین میبرد، خرده فرهنگها را لِه میکند. در این صورت ادامه حیات بشر را در فرهنگهای متعدد تقریباً ناممکن میکند. تکنولوژی فرهنگهای متنوع را کمرنگ و نابود میکند. در حالی که تنوع فرهنگی باعث خلاقیت و عامل نوآوری است و خدا به همین دلیل انسانها را متنوع و متفاوت خلق کرده است.
وی ادامه داد: چالش دوم بحران هویتی است که تکنولوژی با خودش میآورد. تکنولوژی ابزاری است که برای جهانیسازی مورد استفاده قرار میگیرد. در جهانی سازی به دنبال این هستند که هویتهای متعدد را از بین ببرند و به وسیله هژمونی تکنولوژی تمام هویتها را تحت الشعاع قرار دهند تا بر انسانها تسلط پیدا کنند. در واقع وقتی هویت متزلزل میشود تسلط به راحتی اتفاق میافتد.
چالش سوم تبعیت فرهنگی است. رشد کمی و کیفی رسانهای به اعتراف خالقان تکنولوژی در اختیار گروه معدودی از صهیونیستها است. به قول تافلر در موج سوم؛ با وجود تکنولوژی رسانهای دموکراسی هم فریبی بیش نیست، چون انسانها و مخاطبین رسانههای تکنولوژی کاملاً منفعل هستند و آینه تمام نمای رسانه میباشند و رسانه آنها را به هر سمتی که میخواهد میبرد و شما را تابع خود میکند. یکی دیگر از مصادیق تبعیت فرهنگی حتی در مجامع علمی ارزشمند بودن مقالات آی اس آی است. چه مقالاتی در این مجله چاپ میشود؟ مقالاتی که تابع ارزشهای مورد نظر آنها باشد و این نوعی تبعیت فرهنگی است.
وی در بخش پایانی سخنانش به تبیین ماهیت تکنولوژی پرداخت؛ بحث اصلی و پیچیده در مورد تکنولوژی بحث از ماهیت آن است. اینکه آیا همه تکنولوژیها پیامدهای منفیای که برشمردیم دارند یا خیر؟ آیا فرهنگ اسلامی اگر تکنولوژی ایجاد کند همان چالشها را دارد یا خیر؟ به نظر ما بستر فرهنگی و ارزشی که تکنولوژی در آن شکل میگیرد کاملاً در ماهیت تکنولوژی اثرگذار است. یعنی تکنولوژی متولد شده در بستر فرهنگها و ارزشهای اسلامی تکنولوژیای مبتنی بر آن ارزشها خواهد بود. لذا این تکنولوژی چالشها و ضررهای کمتری برای بشریت دارد. در واقع تکنولوژی کاملاً ارزش بار است، اگر ارزش سکولار باشد تکنولوژی سکولار و اگر ارزش دینی باشد تکنولوژی دینی خواهد بود یعنی تکنولوژی بر مبنای لذت گرایی با تکنولوژی بر مبنای عفت گرایی دو محصول متفاوت و دو ابزار متفاوت تولید میکند. لذا راه حل اصلی برون رفت از فضای چالش آمیز تکنولوژی مدرن رفتن به سمت تولید علم دینی است. یعنی در ابتدا نرم افزار را تولید کنیم و بر اساس آن سخت افزار یا تکنولوژی تولید کنیم، جامعه باید بر مبنای ارزشهای خودش ابزار و تکنولوژی تولید کند.
منبع: خبرگزاری مهر
ضرورت مشارکت ذینفعان حوزه علوم انسانی در تدوین سیاستها
ماده واحده «اصلاح ماده 4 آییننامه شورای تخصصی حوزوی»
صدور مجوز اجرای ۲۴دوره کوتاه مدت اشتغالمحور در دانشگاه علمی کاربردی
انتشار کلید اولیه پنجاه و یکمین دوره آزمون دستیاری پزشکی
در چهلوششمین دوره مسابقه ریاضی دانشجویی در سطح کشوری، ۴ دانشجوی دانشگاه کاشان حضور یافتند و از این میان، ۲ نفر موفق به کسب مدال شدند.
درِ دانشگاههای ایران به روی دانشجویان معترض آمریکایی باز شد
موافقت دولت با راهاندازی دانشگاه فرهنگیان در گلپایگان
بیرون کردن دانشجویان فرانسوی توسط پلیس پاریس
مقایسه صحنه اعتراضات دانشجویی در ایران و آمریکا
ژاپن به دنیال اینترنت نسل ششم است
اعلام نتایج اولیه آزمون دستیاری پزشکی در نیمه دوم خرداد
شیوه صحیح امر به معروف و نهی از منکر مطابق با سیره امام صادق (ع)
اطلاعات فاش شده درباره پرچمداران ۲۰۲۴ هواوی +عکس
اعلام جدیدترین نتایج اعتباربخشی دانشکدههای پزشکی کشور
آمار نهایی انتخاب رشته در آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ اعلام شد
بازسازی چهره زن عراقی ۷۵ هزار ساله با اسکن سه بعدی+عکس
سونی برای آدمها کولر همراه ساخت+عکس
بی ام و وانت اتوماتیک ضدخش تولید کرد+عکس
زیباترین کهکشان مارپیچی که با تسکوپهای آماتوری هم دیده میشود+عکس
اسپاتیفای یکی از قابلیتهای خود را بیخبر پولی کرد
فشارهای اتحادیه اروپا عملکرد اپل را تغییر داد
چینیها از کپی تسلا رونمایی کردند+عکس
جزئیات هوش مصنوعی آیفون فاش شد
ظاهر عجیب جدیدترین خودروی فراری با یک موتور ۱۲ سیلندر+عکس
دمای عجیب و غریب این سیاره گازی در فضا ثبت شد
۸۰۰۰ هزار سال پیش چگونه انسانهای اولیه به این غار تاریک در فرانسه رفتند
ناسا یک پیام از فضا در نزدیکی زمین دریافت کرد
سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس
دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد
نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس
اقدامات وزارت بهداشت برای افزایش امید و انگیزه دستیاران پزشکی
به تشکلهای دانشجویی گرنت اعطا میشود
۷۵ دانشگاه ایرانی در میان برترینهای آسیا در رتبهبندی تایمز
نشست «سواد بصری در مد و لباس» برگزار میشود
اولین نکوداشت روانشناسان رضوی برگزار می شود
پذیرش دانشجوی دکتری در پژوهشگاهها قانونی است
جزییات برگزاری کنکور مجدد برای داوطلبان سیل زده اعلام شد
کتاب چشمها تنها برای دیدن نیستند منتشر شد
رمان اجتماعی معمایی آفرودیت در نمایشگاه کتاب عرضه میشود
انتشار وضعیت فرهنگی ایران در پیمایش ارزشهای جهانی
آدرخش و رقص فانتومها در نمایشگاه کتاب طنین میاندازد
مهلت ثبت نام پذیرش بدون آزمون کارشناسی ارشد پیام نور تمدید شد
ترقی در علم و دانش کشور مرهون تلاش معلمان و سنگربانان تعلیم و تربیت است
حمایت دانشگاه علوم پزشکی شیراز از بیماران مبتلا به به سلیاک
انتخاب عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی به عنوان استاد نمونه کشوری
رئیس جهاد دانشگاهی کشور وارد گلستان شد
طرح پایش و ارتقای سلامت اعضای جهاد دانشگاهی سلامت محور است
بررسی تاریخ ایران در چهار سده نخستین پس از اسلام
حمایت ۳۷ میلیارد تومانی از طرحهای حوزه اینترنت کوانتومی
کسب رتبه دوم در بین شرکت های بورسی و افزایش فروش و تولید در داروسازی دانا
هدیه ۲ میلیونی وزیر آموزش و پرورش به حساب معلمان واریز شد
جذب امریه سربازی در سازمان جهاد دانشگاهی خواجه نصیر
۱۷۰ دانشجوی نخبه امروز به عمره مفرده اعزام میشوند
کلید اولیه نوبت اول کنکور سراسری سال ۱۴۰۳ منتشر شد
بازبینی مصوبه افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی شورایعالی انقلاب فرهنگی
جنگنده رادارگریز سوخو ۷۵ روسیه به ایران میآید؟
خودروی جدید که شبیه گربهها ساخته شده است+عکس
خودروهای ایرانی چشم کرهشمالی را گرفت+عکس
بازبینی مصوبه افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی شورایعالی انقلاب فرهنگی
تمدید مهلت ثبتنام در جشنواره علمی - پژوهشی پژوهشسراهای دانشآموزی
خدمات رایگان دندانپزشکی برای دانشآموزان ۶ تا ۱۴ ساله روستایی
موافقت با افزایش حقالزحمه ساعت اضافه تدریس معلمان
دیدار جمعی از معلمان با رهبر انقلاب در روز چهارشنبه
تصویب نقشه راه اجراییسازی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
کشف ۸ هزار و ۳۰ نفر دانش آموزان بازمانده از تحصیل در استان اصفهان
طحاننظیف: قانون اساسی به کلاسهای درس برده شود
احداث ۵ دهکده جامع ورزشی/ جذب نخبگان در دانشگاه فرهنگیان
تعلیق بودجه دانشگاه فرانسوی به دلیل حمایت از فلسطین
اعزام دو کاروان از دانشجویان بنیاد نخبگان به عمره آغاز شد
حمله خشونتآمیز پلیس نیویورک به دانشجویان حامی فلسطین در کلمبیا
آیین بزرگداشت مقام معلم در دانشگاه اصفهان برگزار شد
ثبتنام پشت کنکوریها جهت ترمیم نمره آغاز شد
دانشگاهیان کشور باید با شبکهسازی به جنبش دانشجویان جهان بپیوندند
برگزاری بیست و دومین نشست شورای عالی اتحادیه دانشگاهها و مراکز پژوهشی ساحلی و دریایی
آزمون مجدد برای کنکوریهای زیرکوه ۲۱ اردیبهشت برگزار میشود
چند دستگاه هیوندای کونا وارد ایران شد+عکس
موشک سنگین آنگارا-آ۵ با موفقیت پرتاب شد+عکس
ستاره نوترونی مرده در کهکشان به صورت ناگهانی زنده شد+عکس
سلاح قدیمی و کوچک اوکراینیها که روسیه را زمین گیر کرد+عکس
سوخوهای روسی که قرار بود به ایران بیایند کجا رفتند؟
بازگشت سونی اکسپریا به یک طراحی جدید+عکس
بازسازی چهره زن عراقی ۷۵ هزار ساله با اسکن سه بعدی+عکس
همه اجساد در خاک این شهر تجزیه نمیشود و سالم میماند+عکس
دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد
سونی برای آدمها کولر همراه ساخت+عکس
سوخوهای روسی که قرار بود به ایران بیایند کجا رفتند؟
این پهپاد ایرانی به دشمنان فرصت فرار نمیدهد+عکس
نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس
نکته عجیبی که در تلویزیون ۴K هواوی خبرساز شد
بی ام و وانت اتوماتیک ضدخش تولید کرد+عکس
سلاح قدیمی و کوچک اوکراینیها که روسیه را زمین گیر کرد+عکس
چند دستگاه هیوندای کونا وارد ایران شد+عکس
رونمایی از برادر فیدلیتی هیبریدی در دو مدل پنج و هفت نفره+عکس
هشدار اپل درباره این حرکت اشتباه هنگام شارژ آیفون
ویژگیهای خاص ساعت گران قیمت گواردیولا+عکس
تغییرات غافل گیرکننده در iOS ۱۸ در راه است
ملاقات ستاره دنباله دار با ماه و مشتری و اورانوس+عکس
تعرفه وحشتناک جیمیل با هوش مصنوعی اعلام شد
گوگل جایگزین یورگن کلوپ سرمربی لیورپول میشود
ستاره نوترونی مرده در کهکشان به صورت ناگهانی زنده شد+عکس
پیکسل 8a گوگل برای گوشی سامسونگ شاخ و شانه کشید
سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس
نخبه ۱۲ ساله ایرانی در انجمن هوش مصنوعی شروع به کار کرد+عکس
زیباترین کهکشان مارپیچی که با تسکوپهای آماتوری هم دیده میشود+عکس
اطلاعات فاش شده درباره پرچمداران ۲۰۲۴ هواوی +عکس
جزئیات هوش مصنوعی آیفون فاش شد
داخل ساختمانهای عجیب با علامت X در چین چه خبر است؟ +عکس
خودروهای ایرانی چشم کرهشمالی را گرفت+عکس
برچسب جدیدی که خودرو را در تابستان ۱۰ درجه خنکتر میکند+عکس
فشارهای اتحادیه اروپا عملکرد اپل را تغییر داد
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.